خیلی از ما برج آزادی را به خوبی می‌شناسیم؛ حتی اگر از داخل این برج بازدید نکرده باشیم.

 بسیاری از مردم که از مناطق مختلف کشور وارد تهران می‌شوند نیز میدان آزادی را به عنوان یک نماد مهم و تاریخی پایتخت می‌شناسند و برای این که یادگاری از این برج داشته باشند در کنار آن عکس می‌گیرند و برخی نیز که زمان بیشتری برای ماندن در تهران دارند سری به قسمت‌های مختلف این برج می‌زنند. شاید خیلی از ما که در تهران زندگی می‌کنیم ندانیم که مساحت میدان آزادی چقدر است یا این که این برج در چه سالی ساخته شده است. این برج یکی از نشانه‌های شهری است که معماری شاخص آن، تلفیقی از معماری پیش از اسلام و پس از اسلام است که در این قالب به یک نماد بسیار زیبا از لحاظ معماری تبدیل شده است.

e90

مهدی معمارزاده کارشناس میراث فرهنگی استان تهران در این باره می‌گوید: برج آزادی با وسعتی حدود ۷ هکتار در یکی از بزرگترین میدان‌های شهری در کشور و خاورمیانه واقع شده و الگوی معماری به عنوان نماد ایران در بین تمام کشورهای جهان معروف است و با این نماد ایران را می‌شناسند. پس از انقلاب شکوهمند اسلامی به نام برج آزادی معروف شد و اکنون یادآور مبارزات و قیام‌های مردم ایران علیه رژیم پهلوی است. معمارزاده می‌گوید: کلنگ ساخت برج آزادی در سال ۱۳۴۹ به زمین زده شد و در سال ۱۳۵۳ نیز ساخت برج به پایان رسید. طراح این برج حسین امانت جوان ایرانی و دانشجوی معماری دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران بود که در سال ۱۳۴۵ در مسابقه‌ای به عنوان «نماد شهری در غرب تهران» به عنوان جوان‌ترین عضو شرکت‌کننده برنده و برای ساخت این برج برگزیده شد.

کارشناس میراث فرهنگی استان تهران همچنین می‌گوید: میدان آزادی با مساحت ۵۰هزار مترمربع پس از میدان نقش جهان با مساحت ۶۰۰/۸۹ مترمربع بزرگترین میدان کشور و با ارتفاع ۵۵ متر و ۶۳ متر طول یکی از نمادهای تهران به شمار می‌رود. معمارزاده اضافه می‌کند: الگوهای معماری به کار رفته از جمله قوس‌ها که از قوس‌های تیزه‌دار اسلامی و قوس‌های مازه‌دار قبل از اسلام است به دوره اشکانی و ساسانی بازمی‌گردد.همچنین الگوهای باغ ایرانی در اطراف این میدان که شکل هندسی دارد حاکی از قنات‌های دوران گذشته است. چنانچه در ضلع غربی برج حوضی وجود دارد که سرچشمه است و حوض‌های کوچک دیگر که ادامه سرچشمه است نیز به خوبی قنات را برای هر بیننده‌ای تداعی می‌کند.

کارشناس میراث فرهنگی استان تهران اضافه می‌کند: از ۲۵ هزار قطعه سنگ استفاده شده در این برج هیچکدام از آنها شبیه به هم نیستند و این مهارت معماران ایرانی را نشان می‌دهد.این برج در قسمت غربی تهران واقع و به صورت بیضی ساخته شده است که بین بنای برج و مسیرهای اطراف میدان نیز باغچه‌های چمن‌کاری شده به صورت شش ضلعی ساخته شده است. معمارزاده می‌افزاید: برج آزادی به عنوان یک الگوی معماری شناخته شده در سال ۱۳۵۳ در فهرست آثار ملی به ثبت رسید و این بنای سه طبقه دارای چهار آسانسور و دو راه پله و ۲۸۶ پله است. همچنین در محوطه زیرین برج چندین سالن نمایش، نگارخانه، موزه و کتابخانه قرار دارد.قوس اصلی وسط برج، نمادی از طاق کسری مربوط به دوره ساسانی و قوس بالایی که یک قوس شکسته است مربوط به دوران پس از اسلام است.

کارشناس میراث فرهنگی استان تهران همچنین اضافه می‌کند: فضای داخلی برج و نقش‌های داخلی برج تلفیقی از سنت و مدرنیته است و آسانسورهایی که در برج وجود دارند نیز از دیواره‌های برج بالا می‌روند و آسانسور اول دوطبقه را طی کرده و به سقف سیمانی می‌رسد و در ادامه می‌توان از آسانسور دوم استفاده کرد.
برج آزادی نماد شهر تهران است که در سال ۱۳۴۹ توسط معمار ایرانی، حسین امانت به یادبود جشنهای ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی ایران طراحی و ساخته‌ شد. این برج تا قبل از انقلاب به نام برج شهیاد شناخته می شد. عملیات بنا برج آزادی در یازدهم آبان ۱۳۴۸ خورشیدی آغاز شد و پس از بیست و هشت ماه کار‌، در ۲۴ دیماه ۱۳۵۰ با نام برج شهیاد به بهره برداری ‌رسید.

برج آزادی در ایران، نمونه‌ای از نماد و نشانه‌های شهری است که معماری شاخص آن تلفیق طاق‌های معماری قبل و بعد از اسلام و تبدیل آن به نمادی زیبا به لحاظ معماری است. در این طرح معمار حتی به جزئیات اجرای بنا و نحوه چیدمان سنگ‌های نماد دقت وافری مبذول داشته تا در نهایت جز جز اجزا به کل واحدی بدل گردند.

این بنای سه طبقه، دارای چهار آسانسور و دو راه پله و ۲۸۶ پلکان است. در محوطه زیرین آزادی چندین سالن نمایش، نگارخانه، کتابخانه، موزه و … قرار دارد . طول این بنا ۶۳ متر، ارتفاع آن از سطح زمین ۴۵ و ارتفاع از کف موزه ۵ متر است.

یک پاسخ به “برج آزادی؛ نماد معماری ایرانی”

  1. avatar

    تو زمینه ای که فعالیت میکنید جزو بهترین سایت
    ها هستید.

شرکت معماری آرتور و همکاران (AOA)
تلفن: ۲۲۹۸۳۳۸۵ و ۲۲۷۰۶۶۳۱
آدرس: فرمانیه، بلوار اندرزگو، خیابان وطن پور شمالی، بن بست هنگامه، پلاک ۳